Ontdek het museum in 10 objecten

Helm van een ridder - gevonden op de Abdijsite
Ridderhelm - Abdijmuseum Ten Duinen - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost

Hoe was het om te leven in de middeleeuwen?

Hoe was het om een vrouw of een kind te zijn in de middeleeuwen? Hoe groot was de rol van religie in die tijd? Wat waren de verschillende maatschappelijke standen? Hoe was het leven voor ambachtslieden en kooplieden in die tijd? In het museum krijg je een goede inleiding tot de middeleeuwen!

 

 

Voorstelling van een kapittelzaal

In de kapittelzaal van de abdij vonden de vergaderingen plaats. In het museum zie je een reconstructie van een kapittelzaal. Hier ontdek je welke functies en rangen er waren binnen de abdij. Van de novice (nieuwkomer) tot de abt! 

Abtskruis - gevonden op de abdijsite
AbtsKruis - Abdijmuseum Ten Duinen - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost
Vuurklok
Vuurklok - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost

Eten en drinken in de middeleeuwen

In het museum kom je te weten wat de monniken aten en drinken in de abdij. Maar ook wat ze niet aten, omdat het verboden was of omdat ze de producten nog niet kenden. Waarom dronken ze beter bier en wijn dan water? En mochten ze wel rood vlees eten? Ontdek ook heel wat authentiek eet- en drinkgerei dat archeologen vonden op de abdijsite. 

Uitleg bij foto: een vuurklok zetten de monniken 's avonds preventief op het dovende vuur. Zo was de kans op brand kleiner en konden ze met een gerust hart gaan slapen.

Geestes- en handenarbeid binnen een abdijgemeenschap

We vertellen je hoe het eraan toe ging in een middeleeuws scriptorium en hoe rijk de bibliotheek van de Duinenabdij was. Wist je dat de Duinenhandschriften in Brugge sinds 2015 als topstuk van de Vlaamse Gemeenschap erkend zijn? Je leert ook over het werk op de akkers, de uithoven en het werk van de lekenbroeders. Bewonder ook de tegelcollectie met bijvoorbeeld deze prachtige handgeschilderde tegels die een monnik voorstellen.

Tegelmozaïek - Abdijmuseum Ten Duinen
Tegelmozaïek - Abdijmuseum Ten Duinen - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost
Detail van grafzerk Margaretha Goys
Detail van grafzerk Margaretha Goys

1300 skeletten

Meer dan 1300 skeletten werden gevonden op de site van de Duinenabdij. Een groot deel hiervan wordt bestudeerd in het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) in Brussel. In het museum kom je oog in oog met een echt skelet dat opgegraven is op de site én met één van dé topstukken van het museum: de grafsteen van Margaretha Ghoys. Jawel, een grafsteen gemaakt voor een vrouw die kort leefde in de Duinenabdij. Je leert ook bij over vaak voorkomende doodsoorzaken in de middeleeuwen.

Kenniscentrum voor archeologie

In de 20ste eeuw legden verschillende opgravingen een groot stuk van de abdijmuren bloot. Sinds 1986 is de site een beschermd monument. De gemeente Koksijde doet dan ook heel wat inspanningen om de ruïnes zo goed mogelijk te behouden en te beheren. Een heel deel van de abdij ligt nog onder het zand. Dat leiden we onder andere af van het zeer nauwkeurige grondplan van de Duinenabdij dat Pieter Pourbus schilderde, eind de 16de eeuw. In het museum tonen we je wat er opgegraven is van de abdij en welk deel nog begraven is en zie je diverse objecten die gevonden zijn op de site door archeologen. 

Boogfragment uit pandgang
Boogfragment uit pandgang - Abdijmuseum Ten Duinen - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost
Mondharpje
Mondharpje - Abdijmuseum Ten Duinen - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost

Ontspanning in de middeleeuwen

Er werd niet constant gewerkt in de middeleeuwen. Ook in de abdij niet. Op de site vonden archeologen een kegelspel, een baksteen met een molenspel, mondharpjes, een fluit, een pion, een dambordschijf, ... In het museum vertellen we je ook over het spel van de liefde in de middeleeuwen. Voor religieuzen was kuisheid de norm, wat niet altijd een simpele verplichting was.

De bekendste abt van de Duinenabdij: Idesbald

De meestbesproken abt uit de geschiedenis van de Duinenabdij is zonder twijfel Idesbald. Na verschillende pogingen om hem zalig te verklaren, lukt dit in 1894. Tot op vandaag is hij de toevlucht van moeders met een moeilijke zwangerschap en van de vissers. Elk jaar gaat de lokale bevolking op de maandag na zijn feestdag (18 april) nog op bedevaart naar het kapelletje vlakbij het Abdijmuseum, in de volksmond ook wel 'Baaldjes Kruus' genoemd. In het museum kom je meer te weten over abt Idesbald en over andere belangrijke abten die aan het hoofd stonden van de Duinenabdij.

Schilderij - abt Idesbald op sterfbed
Ongeschonden lichaam van de Z. Idesbald (schilderij op doek) - Abdijmuseum Ten Duinen - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost
Beschreven baksteen uit een grafband
Beschreven baksteen uit een grafband - © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost

Hoe ging de middeleeuwse mens om met de dood?

In de middeleeuwen was de dood geen einde. Het was een overgang naar een beter leven. Giften aan religieuze instellingen, zoals een abdij, konden je wel eens sneller door het Vagevuur halen.  Ontdek in het museum hoe de monniken omgingen met de dood van bepaalde figuren binnen hun gemeenschap.

De Duinenabdij en haar rijkdom

Op haar hoogtepunt telde de Duinenabdij 10.000 hectare grond, nu verspreid over vier landen. Ontdek in het museum het grondplan van de Duinenabdij, geschilderd door Pieter Pourbus (kopie van Poupaert). Het toont hoe de cisterciënzerabdij er moet uitgezien hebben in haar economische gloriejaren. De Duinenabdij was één van de eerste grootschalige toepassingen van baksteen in Vlaanderen.

Grondplan van de Duinenabdij - Pieter Pourbus kopie door Poupaert (c) Hugo Maertens
Grondplan van de Duinenabdij - Pieter Pourbus kopie door Poupaert (c) Hugo Maertens